Rederij CMB kiest voor waterstof

“We willen samen met Air Liquide opschalen naar een breder gebruik van waterstof”

De Belgische rederij CMB – Compagnie Maritime Belge – heeft er een rijke geschiedenis opzitten, die vandaag al meer dan 125 jaar omspant. In die tijd heeft het bedrijf een indrukwekkende vloot opgebouwd van meer dan 90 grote vrachtschepen en 50 werkboten. De CMB.TECH divisie richt zich ook op bedrijfsactiviteiten buiten de scheepvaart. Eén en ander heeft te maken met recente ontwikkelingen rond waterstof…

CMB bouwt en verhuurt schepen en onderscheidt zich van de concurrentie doordat het bedrijf voortdurend nieuwe technologieën integreert in haar schepen. Op die manier wil CMB toonaangevend blijven op vlak van performantie en duurzaamheid. De hoofdzetel bevindt zich in Antwerpen, maar CMB heeft ook vestigingen in Singapore, Hong Kong, Tokyo, Brentwood, Amsterdam, Lowestoft en Hamburg.

Hydroville

CMB.TECH (een dochteronderneming van CMB, gericht op innovation & development) heeft in 2017 het eerste zeewaardige schip ter wereld met waterstofverbranding – de ‘Hydroville’ – te water gelaten. De Hydroville meet 14 meter en heeft een waterverplaatsing van 14 ton. Het schip heeft een topsnelheid van 27 knopen en kan desnoods ook nog op diesel varen, maar gezien de ambities om te decarboniseren wordt dat zoveel mogelijk vermeden.

De Hydroville vervoert dagelijks CMB-medewerkers over en weer tussen de linker- en de rechteroever van de Schelde ter hoogte van Antwerpen. Tussendoor wordt het schip ook ingezet om de voordelen van waterstof te demonstreren.

“De Hydroville was een belangrijke primeur”, vertelt Roy Campe, Chief Technology Officer bij CMB.TECH. “Er kwam heel wat pionierswerk aan te pas om het schip in de vaart te krijgen. Zo hebben we, in nauwe samenwerking met een ingenieursteam van Air Liquide, een systeem om waterstof te tanken – ‘bunkeren’ in scheepsjargon – ontwikkeld. Zo’n systeem was immers nog niet aanwezig in de haven van Antwerpen.”

“De waterstof werd initieel opgeslagen in een tube trailer die op de kade geparkeerd stond maar intussen hebben we een volwaardig waterstoftankstation op onze terreinen. Dat gebruiken we niet alleen om de Hydroville te bunkeren, maar ook om de Toyota en Hyundai waterstofauto’s van ons eigen personeel te tanken.”

HydroBingo

In het kielzog van de Hydroville werd in de zomer van 2021 in Japan de HydroBingo te water gelaten. De HydroBingo is een ferry met een capaciteit van 80 passagiers. Het schip beschikt over twee waterstof/diesel motoren, waardoor de CO₂-emissies de helft lager liggen in vergelijking met een schip dat een traditionele aandrijving heeft.

Het schip onderscheidt zich verder van de Hydroville doordat het is uitgerust met een mobiele waterstoftrailer op het achterschip. Als de trailer leeg is kan deze via een oprijplaat eenvoudig worden gelost en worden bijgetankt. Vanzelfsprekend voldoet de HydroBingo, net als de Hydroville, aan alle noodzakelijke veiligheidsvereisten.

Hydrocat & Hydrotug

Binnenkort worden ook de Hydrocat en Hydrotug in de vaart genomen. De Hydrocat is uitgerust met dual fuel motoren van meer dan 1000 pk en is ontworpen om mensen en materialen te transporteren van en naar offshore windmolenparken. De Hydrotug wordt straks de eerste sleepboot ter wereld met BeHydro motoren. Het gaat om V12 motoren die waterstof (85%) verbranden in combinatie met diesel (15%).

BeHydro

Samen met ABC Engines ontwikkelde CMB.TECH een familie van dual fuel BeHydro medium speed motoren, die werken op een mix van diesel en waterstof (tot 85%). Daarnaast komt er ook een mono fuel motor die volledig op waterstof draait. Deze laatste is specifiek ontwikkeld voor generatortoepassingen. Daarmee kan een schip emissievrij elektriciteit genereren terwijl het zich binnen de havenzone bevindt.

In het verlengde daarvan commercialiseert CMB.TECH nu ook Genset motoren. Dat zijn zero emission aggregaten op waterstof, ter vervanging van de traditionele dieselaggregaten. Deze motoren zijn een treffend voorbeeld van ontwikkelingen die CMB.TECH tegenwoordig ook buiten de scheepvaart onderneemt. Daarnaast heeft CMB.TECH, in samenwerking met Luyckx, ook een graafmachine voorgesteld op basis van een dual fuel motor. Het gaat om een omgebouwde Hitachi ZX350LC-7 van 37 ton, die grotendeels op waterstof functioneert en dus aanzienlijk lagere CO₂-emissies kan voorleggen.

En slechts enkele maanden nadat CMB.TECH haar waterstoftankstation in gebruik nam, lanceerde de groep haar eerste dual fuel waterstoftruck. “Van Moer Logistics en Delhaize gebruiken de truck voor leveringen aan supermarkten. Zo kunnen ze praktijkervaring opdoen omtrent het dagelijks gebruik van waterstoftrucks en die ervaring meenemen als ze straks hun vrachtwagenvloot vernieuwen.”

Waarom waterstof?

“De scheepvaartsector krijgt te maken met steeds strengere emissienormen”, verduidelijkt Roy Campe. “En dat betekent dat het gebruik van dieselmotoren op termijn zal moeten afgebouwd worden. Voor kleinere schepen – denk aan binnenvaartschepen, kustvaarders, sleepboten en dergelijke – is waterstof de ideale oplossing. Met batterijen zouden de emissienormen ook wel kunnen gehaald worden, maar het is in de praktijk onmogelijk om een schip op batterijen breed in te zetten. Dat komt omdat het batterijsysteem zodanig groot en zwaar zou worden dat er nauwelijks nog vracht mee kan. Ook zou de oplaadtijd veel te lang zijn.”

“We zetten dus volop in op waterstof en verwachten onze samenwerking met Air Liquide – die wij als een preferred partner beschouwen voor alles wat met waterstof te maken heeft – verder uit te breiden. We hebben gekozen voor Air Liquide omdat ze bijzonder veel kennis rond waterstof vergaard hebben en omdat ze worden beschouwd als een referentie qua industriële veiligheid.”

“Het is prettig en constructief samenwerken met Air Liquide. We hebben al vaak samen naar nieuwe oplossingen gezocht en die dan nadien ook echt gerealiseerd. Het is mooi om te zien dat de projecten die we samen hebben opgezet tractie krijgen. Bovenal willen we samen met Air Liquide opschalen naar een breder gebruik van waterstof.”