“We zijn volkomen ontzorgd op vlak van CO₂”

Brouwerij Ter Dolen kiest voor samenwerking met Air Liquide

Temidden van het bosrijke gebied rond Houthalen-Helchteren – gelegen in Belgisch Limburg – bevindt zich een kasteel uit de 16e eeuw waar tegenwoordig hoogstaande abdijbieren gebrouwen worden.

Het kasteel Ter Dolen dateert uit de 16e eeuw , maar de geschiedenis van het waterslot – zo genoemd omdat er een slotgracht rond het domein loopt – gaat veel verder terug: de eerste vermelding dateert zelfs al uit 1282. Na de Franse Revolutie werd het kasteel verkocht aan particulieren en later werd er een school in gehuisvest. En tijdens de beide wereldoorlogen verbleven er Duitse soldaten in het kasteel.

Acht bieren

Vanaf 1977 werd Ter Dolen niet langer bewoond en raakte het langzaam in verval. Tot brouwersdochter Mieke Desplenter het kasteel kocht in 1993 en meteen startte met grootschalige renovatiewerken. Een jaar later werd een hypermoderne brouwerij geïnstalleerd in één van de bijgebouwen van het kasteel. De brouwerij bevat intussen zeven cilinderconische gist- en lagertanks uit roestvrij staal en een brouwketel met een capaciteit van 25 hectoliter per brouwsel. Naderhand werd de brouwerij ook uitgerust met een bottelarij en een magazijn met een zogenaamde warme kamer. Op die manier kan de brouwerij haar bieren in eigen huis afvullen.

Het aanbod is intussen uitgebreid tot acht bieren: Ter Dolen Blond (6.1%), Ter Dolen Donker (7.1%), Ter Dolen Kriek (4.5%), Ter Dolen Tripel (8%), Armand (7%), Ter Dolen Winter (9.1%), Ter Dolen Wit (5.1%) en Ter Dolen Rouge (6.5%).

Van cilinder naar tank

Hendrick Hanssen kon na het afronden van zijn studie biotechnologie in 2013 meteen aan de slag als brouwmeester in Ter Dolen, een functie die hij tot op vandaag vervult. Hij is er niet alleen verantwoordelijk voor de productie van de bieren, maar staat ook in voor de inkoop van de grondstoffen en voor het bewaken van de kwaliteit.

“Eén van de zaken die ik vrij snel heb opgepakt van zodra ik bij Ter Dolen aan de slag ging was het systeem van de CO₂ bevoorrading”, begint Hendrick Hanssen. “Tot op dat moment werden daar cilinders voor gebruikt, maar dat was weinig praktisch, ook al omdat de brouwerij voortdurend bleef groeien. Toen ben ik met meerdere aanbieders gaan praten om een betere oplossing te zoeken.”

“Daaruit kwam Air Liquide als beste kandidaat naar voor. We hebben toen in onderling overleg besloten om het over en weer gesleep met cilinders te stoppen en om in plaats daarvan een compacte CO₂-tank te installeren. En daar zijn we heel tevreden over, want we zijn niet alleen volkomen ontzorgd op vlak van CO₂ maar de kostprijs is ook sterk verlaagd.”

CO₂ & O₂

“We gebruiken de CO₂ in de eerste plaats voor het carboniseren van het bier, maar ook om onze tanks te spoelen, zodat de zuurstof eruit verdwijnt. Zoniet zou er oxidatie ontstaan in het brouwsel, en dat willen we natuurlijk vermijden. En dan gebruiken we ook nog CO₂ om bier van de ene tank naar de andere te verplaatsen. We zouden daar ook pompen voor kunnen inzetten, maar die kunnen de smaak van het bier aantasten.” En omdat Ter Dolen ook een flinke horecazaak omvat, is er op de CO₂-leiding die de tank met de brouwerij verbindt een aftakking voorzien die leidt naar de tapinstallatie van de brasserie.

De brouwerij neemt ook een kleine hoeveelheid zuurstof af bij Air Liquide. ‘Die gebruiken we om de groeifase van de gist in de wort (een suikerrijke vloeistof waar naderhand het bier van gemaakt wordt, n.v.d.r.) te optimaliseren.”

De slotgracht over

“Air Liquide komt niet alleen in prijstechnisch opzicht goed uit de verf, maar weet ons ook op vlak van technische ondersteuning en service steeds opnieuw te overtuigen. We hadden vroeger een andere leverancier voor onze CO₂. Die leverde telkens een cilindergroep van 9 flessen en nam de vorige cilindergroep dan weer mee. Dat was behoorlijk omslachtig allemaal, ook al omdat de vrachtwagen via het binnenplein van het kasteel moest lossen. Een situatie waar onze terrasgasten begrijpelijkerwijs niet erg vrolijk van werden. Maar dankzij de CO₂-tank waar we vandaag over beschikken zijn we van die problematiek verlost.”

“De mensen van Air Liquide hebben ons aanbevolen om een compacte CO₂-tank te plaatsen op een vrije ruimte naast ons parkeerterrein. Daardoor kunnen de gasleveringen voortaan eender wanneer gebeuren, zonder enige hinder voor onze bezoekers. Daarnaast hebben we ook hulp gekregen bij het uittekenen van het CO₂-leidingwerk. De afstand van de tank tot de brouwerij bedraagt meer dan 120 meter, waarbij dan ook de brede slotgracht nog moest overgestoken worden. Niet evident allemaal, maar we zijn heel tevreden over het resultaat. Ook het idee om een aftakking op de leiding te voorzien voor de tapinstallatie in onze brasserie dateert uit die tijd.”

“Naderhand heeft Air Liquide ons ook bijgestaan met het stabiliseren en optimaliseren van het CO₂-leidingwerk. Aanvankelijk hadden we meerdere verwarmingselementen geïnstalleerd langsheen de leidingen, om te voorkomen dat deze zouden bevriezen. Dat kan voorkomen wanneer er een te groot drukverschil ontstaat tussen de CO₂ in de tank en de druk aan de andere kant van de leiding. Na tussenkomst van Air Liquide hebben we de verwarmingselementen verwijderd en vervangen door een centraal verwarmingssysteem. Het hele traject is zodoende volledig gestabiliseerd, terwijl het stroomverbruik sterk gedaald is.”

Bierbrouwers – hoe kleinschalig ook – die interesse hebben in een begeleidingstraject door het Air Liquide team kunnen vrijblijvend contact opnemen.